พระอารามหลวง ชั้นเอก (วัดหลวงชั้นเอก)

พระอารามหลวงชั้นเอก

พระอารามหลวงชั้นเอก เป็นวัดที่มีฐานะสูงสุดของวัดหลวงในระบบวัดของไทย เป็นวัดที่พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้างหรือทรงบูรณปฏิสังขรณ์ หรือมีผู้สร้างน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นวัดหลวง และวัดที่ราษฎรสร้าง หรือบูรณปฏิสังขรณ์ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้าจำนวนในบัญชีเป็นพระอารามหลวง โดยมีประวัติและที่มาการแบ่งและการจัดลำดับชั้นของพระอารามหลวง ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2458

การแบ่งพระอารามหลวงตามระดับชั้น

• พระอารามหลวงชั้นเอกชนิดราชวรมหาวิหาร
• พระอารามหลวงชั้นเอกชนิดราชวรวิหาร
• พระอารามหลวงชั้นเอกชนิดวรมหาวิหาร

การแบ่งพระอารามหลวงตามฐานันดรศักดิ์

การจัดลำดับชั้นของพระอารามหลวง เริ่มมีขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2458 ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบแบ่งชั้นพระอารามหลวงออกเป็นสามชั้น แต่ละชั้นยังแยกระดับออกไปอีกหลายระดับ โดยมีสร้อยต่อท้ายชื่อวัดตามฐานะดังนี้

พระอารามหลวง ชนิดราชวรมหาวิหาร

ราชวรมหาวิหาร หมายถึง พระอารามที่พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระราชินี สมเด็จพระยุพราชทรงสร้างหรือปฏิสังขรณ์เป็นการส่วนพระองค์ โดยมีสิ่งปลูกสร้างขนาดใหญ่โตสมพระเกียรติ

พระอารามหลวงชนิดราชวรวิหาร

ราชวรวิหาร หมายถึง พระอารามที่พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระราชินี สมเด็จพระยุพราชทรงสร้างหรือปฏิสังขรณ์เป็นการส่วนพระองค์

พระอารามหลวง ชนิดวรมหาวิหาร

วรมหาวิหาร หมายถึง พระอารามในลักษณะเดียวกับชนิดราชวรวิหาร แต่มีความสำคัญน้อยกว่าและทรงสร้างหรือปฏิสังขรณ์แล้วพระราชเกียรติแก่ผู้อื่น

พระอารามหลวง ชนิดวรวิหาร

วรวิหาร หมายถึง พระอารามที่พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระราชินี สมเด็จพระยุพราชทรงสร้างหรือปฏิสังขรณ์พระราชทานเป็นเกียรติแก่ผู้ต่ำศักดิ์ลงมา อาจเป็นวัดที่ประชาชนสร้างหรือปฏิสังขรณ์ และทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวงและยกเป็นเกียรติยศ

พระอารามหลวงชั้นเอก ชนิดราชวรมหาวิหาร

พระอารามหลวงชั้นเอก ชนิดราชวรมหาวิหาร มีลักษณะเฉพาะดังนี้

• พระอารามหลวง มีคำว่า “ราชวรมหาวิหาร” ต่อท้ายชื่อ เช่น วัดพระเชตุพนวิมลคลารามราชวรมหาวิหาร (วัดโพธิ์) วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร เป็นต้น
• เจ้าอาวาสเป็นพระราชาคณะชั้นผู้ใหญ่ขึ้นไป (ตั้งแต่ชั้นราชขึ้นไป)
• วัดได้รับกฐินพระราชทาน

รายนามพระอารามหลวงชั้นเอก

พระอารามหลวงชั้นเอกในประเทศไทย

พระอารามหลวงชั้นโท

พระอารามหลวงชั้นโท ได้แก่ วัดที่มีเจดียสถานสำคัญ มี ๔ ชนิด คือ

• พระอารามหลวงชั้นโทชนิดราชวรมหาวิหาร
• พระอารามหลวงชั้นโทชนิดราชวรวิหาร
• พระอารามหลวงชั้นโทชนิดวรมหาวิหาร
• พระอารามหลวงชั้นโทชนิดวรวิหาร

พระอารามหลวงชั้นตรี

พระอารามหลวงชั้นตรี ได้แก่ วัดประจำหัวเมือง หรือวัดที่มีความสำคัญชั้นรอง มี ๓ ชนิด คือ

• พระอารามหลวงชั้นตรีชนิดราชวรวิหาร
• พระอารามหลวงชั้นตรีชนิดวรวิหาร
• พระอารามหลวงชั้นตรีชนิดสามัญ (ไม่มีสร้อยนามต่อท้าย โดยส่วนใหญ่จะต่อท้ายว่า พระอารามหลวง)

ไทยน่ารู้ เรื่อง พระอารามหลวง

คำถามเกี่ยวกับ พระอารามหลวง มีคำตอบใน ไทยน่ารู้ พระอารามหลวงในประเทศไทย มีกี่วัด มีวัดอะไรบ้าง ?

• พระอารามหลวงชั้นพิเศษ มีวัดอะไรบ้าง ?
• พระอารามหลวงชั้นเอก 6 วัด ชนิดราชวรมหาวิหาร มีวัดอะไรบ้าง ?
• พระอารามหลวงในประเทศไทย มีทั้วหมดกี่วัด ?
• พระอารามหลวงชั้นเอกมีอะไรบ้าง ?

บความ พระอารามหลวง

ที่มาข้อมูลและรูปภาพ:

• เว็บไซต์วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี (th.wikipedia.org)